Čime su se igrali Maje i Asteci?

Arheolozi koji gotovo 30 godina rade na nalazištu Tlakuačero u močvarama na jugu Meksika došli su do neobičnog otkrića da su klasteri rupa otkriveni na podovima građevina zapravo “table” za igre koje su igrane u Srednjoj Americi.
Iskopavanja na ovom nalazištu počela su 1973. godine, kada su arheolozi pronašli rupe iskopane u podu i grupisane u ovalne formacije.
Svrha tih rupa ostala je nepoznata sve do skoro, kada su stručnjaci slučajno nabasali na knjigu “Games of the North American Indians” (Igre Indijanaca Severne Amerike) koju je 1907. napisao Stjuart Kalin.
Kalin u svojoj knjizi navodi da su Indijanci širom Amerike, od Kanade i SAD do današnjeg Meksika igrali dve vrste igara u različitim varijacijama – ratne igre i igre brzine.
U ratnim igrama, cilj je, kao u šahu, da zarobite pione protivnika, dok je u igrama brzine poenta da prvi stignete do cilja. Kalin u knjizi kao primer igre brzine navodi igru Hulapai naroda iz Arizone.
Tabla je krug napravljen od kamenčića sa prostorom gde sede igrači. Umesto kockica, Hulapai su koristili komadiće drveta koji su na jednoj strani zaobljeni a na drugoj ravni. Igrači bi bacali ove komadiće na jedan veliki kamen u centru kruga i pomerali svoje figure u skladu sa brojem štapića koji padnu na zemlju sa ravnom stranom nagore.
Arizona je možda daleko od Tlakuačera ali se slična varijacija igre pojavljuje i u Teotihuakanu u Meksiku do Kopana u Hondurasu.
Moderne Maje i danas igraju “ratnu” igru nazvanu “Bul” kako bi proslavili početak setve. Igra se igra na ploči sa 20 polja. Svaki tim ima pet figura, a umesto kockica koriste se zrna kukuruza zatamljena ugljem sa jedne strane. Cilj igre je da “pojedete” protivničkog piona tako što bacate četiri zrna i pomerate svoje pione zavisno od toga koliko njih padne sa zatamljenom stranom na gore.
Varijacije ove igre igrali su i Asteci, što su španski hroničari zabeležili, a društvene igre su bile toliko popularne da su se stanovnici gradova Mezoamerike često kladili na iste, tako da su igrači ponekad uspevali da zarade bogatstvo, dok bi oni koji nisu uspeli da plate dugove često bili osuđeni na smrt vešanjem.
Ukoliko se ispostavi da su ovalne formacije u Tlakuačeru zaista table za igre, prenosi list “Arheologija”, onda je reč o najstarijem dokazu igranja igara u Mezoamerici. Delovi više od 10 ovih ovala pronađeni su na nalazištu, a ono što je zanimljivo jeste da su ovali popravljani i ponovo rađeni svaki put kada su podovi sređivani.
Za ribare koji su živeli u Tlakuačeru, igre na tabli bile su jedna od neophodnosti života, što je prilično zanimljivo ako se uzme u obzir da na nalazištu nije pronađen nijedan ostatak kuće. To znači, navode stručnjaci, da je Tlakuačero korišćen samo za procesuiranje hrane koju su ljudi donosili na ovaj grad-ostrvo iz močvare.
 
Izvor: B92